نژادهای گاو در ایران

1.گاو سرابی
 به‌‌نظر مى‌رسد که این نژاد از اختلاط و آمیزش گاوهاى بومى ایران با گاوهائى که از کشور شوروى سابق وارد منطقه سراب شده بودند به‌وجود آمده و بعداً به نام سرابى معروف گشته است رنگ آن زرد طلائى و قهوه‌اى سوخته است کوچک و خوش اندام است. اخیراً از گاوهاى سرابى به‌صورت گله‌هاى نیمه صنعتى پرورش داده مى‌شوند.
یک نژاد شیری محسوب میشود که موطن آن شهرستان سراب در آذربایجان شرقی است. این گاوها به رنگ زرد آهویی تا قهوه ای تیره دیده شده اند وشاخهایی کوتاه و سیاه رنگ دارند.
گاوهای سرابی با توجه به زادگاه اصلی خود نژادی کوهستانی محسوب میشوند.
میانگین تولید شیر در هر دوره 700- 1900 لیتر
میانگین تولید شیر در هر روز 1/6 – 4/9
میانگین درصد چربی 3/4 – 9/4
اکثر گاوهای این نژاد در هر دوره شیر دهی حدود 130 تا 260 روز شیر داده اند.


2.گاو گلپایگانی
موطن آن شهرستان گلپایگان در استان اصفهان است ولی در شهرها و استانهای اطراف نیز پراکنده شده است ، بطوری که در مناطقی از استانهای چهارمحال و بختیاری ، لرستان ، یزد و کرمان دیده شده اند.
گاوهاى گلپایگانى از نظر رنگ یکدست نبوده و ممکن است سیاه، بور، قرمز و گاهى ابلق باشند. در سال‌‌هاى اخیر از این گاوها نیز به‌صورت گله‌هاى نیمه صنعتى و بیشتر جهت تولید شیر پرورش داده مى‌شود.
رنگ آنها ممکن است خاکستری ، زرد ، قهوه ای ، قرمز بور و یا سیاه باشد. همچنین این گاوها دارای دوره شیردهی کوتاهی هستند.
3.گاو سیستانی
منشا اصلی گاوهای این نژاد دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان است . رنگ گاوهای سیستانی اغلب سیاه یا سفید است . البته رنگ های زرد خرمایی ، طوسی ، قهوای روشن نیز در میان آنها مشاهده میشود.
رنگ این گاو، قرمز، خرمائى یا ابلق، قد بلند، همیشه سرحال و یک حالت آمادگى به‌خصوصى دارند. علامت ممیزه? این نژاد در مقایسه با گاوهاى استان‌ها همجوار داشتن کوهان است. این نژاد استعداد و آمادگى خاصى جهت انجام کارهاى زراعى دارد.
قد نسبتا بلند ، کمر و پشت قوس دار ، سر نسبتا کوچک ، پیشانی پهن و برجسته ، چشمان کوچک ، پیشانی پهن و برجسته ، چشمان کوچک ، پوست لطیف ، کوهان ، غبغب پهن و آویزان ، پوزه بلند و مرطوب ، گوشهای کوچک و نیمه افتاده از ویژگیهای این نژاد است. این نژاد تنها نژاد گوشتی ایران است.


4.گاو دشتیاری
نژادی است شیری –گوشتی جثه بزرگ، رنگ غالب قهوه ای سوخته که به رنگهای سیاه، حنایی، و طوسی و ابلق نیز دیده می شد میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی 963 کیلوگرم.
5.گاو نجدی
نژاد : شیری – گوشتی
رنگ : قرمز، حنایی،
6.گاو تالشی
نژادی است شیری – گوشتی ، جثه بزرگ، رنگ غالب سیاه و قرمز آجری که به رنگهای زرد، سفید آهویی نیز دیده می شود. میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی 645 کیلوگرم با 5 درصد چربی.

7.گاو کردی
گاو کردی حیوانی کوچک اندامبا استخوان بندی ظریف وماهیچه های ضعیف است.رنگ بدن ان ها سیاه یا قهوه ای بوده وبا لکه سفید همراه است
8.گاو مازندرانی

در ایران گاو بومی مازندران و گیلان به گاو جنگلی موسوم است و با  دیگر نژادهای گاو بومی در کشور تفاوت دارد،مثلاٌ ، هم گاو نر و هم گاو ماده  شاخ  دارند . 

در جنس نر کوهانی بر جسته روی شانه ها به چشم می خورد  و اختلافی فاحش و غیر عادی به لحاظ وزن و قد بین نر و ماده وجود دارد .